RIJKSMUSEUM
Museumstraat 1
Caravaggio-Bernini. Barok in Rome
t/m 13 september 2020
De tentoonstelling neemt u mee naar Rome aan het begin van de 17de eeuw. Voor het eerst sinds lange tijd bloeide Rome weer, en talloze kunstenaars uit heel Italië en Europa werden hierdoor aangetrokken, zoals de supersterren schilder Caravaggio en de beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini.
De tentoonstelling vertelt het verhaal over het enorme artistieke élan in Rome en de radicale vernieuwingen in de kunst, ruwweg tussen 1600 en 1640. Leidraad bij de tentoonstelling zijn de voornaamste termen uit het artistieke vocabulaire van die tijd, begrippen als verwondering (meraviglia), levendigheid (vivezza), beweging (moto), scherts (scherzo) of afschuw (terribilità).
Zij voert u onder meer langs de betoverende Narcissus van Caravaggio en de monumentale Medusa buste van Bernini en andere hoogtepunten van tijdgenoten: een intrigerende reis door de wereld van barokke passies en emoties.
Bestel en selecteer je deelnamekaartje via RIJKSMUSEUM
Dankzij Waller 2010-2020
14 februari 2020 t/m 13 september 2020
De kunsthistoricus en prentkenner François Gérard Waller (1867-1934) behoort tot de grootste weldoeners van het Rijksmuseum. Bij leven schonk hij zijn omvangrijke verzamelingen sierpapier, ex libris en volksprenten. Na zijn dood liet hij het museum een schat aan schilderijen, tekeningen en prenten na. Zijn belangrijkste schenking betreft echter het fonds dat zijn naam draagt. Daaruit kan het Rijksmuseum jaarlijks honderden prenten verwerven. De meest bijzondere aankopen die de afgelopen tien jaar door dit fonds zijn mogelijk gemaakt worden getoond in de twee zalen op de begane grond van de Philipsvleugel.
De tentoonstelling bevat hoogtepunten uit de vroege prentkunst, zoals de Madonna met kind (ca. 1470) van Meester IAM van Zwoll en de Kruisiging met vier engelen (ca. 1485) van Martin Schongauer. Waller heeft zijn vermogen in de eerste plaats voor deze vroege prentkunst bestemd. Ook zijn er Italiaanse, Nederlandse, Duitse en Franse meesterwerken uit de 16de t/m 19de eeuw te zien, waaronder twee tekeningen. Een ontwerpschets van Karel van Mander (1599) en een landschap van Claes van Beresteyn (1670), beide uit de collectie Van Regteren Altena en aangekocht met steun van het Waller-Fonds en de Vereniging Rembrandt.
Waller gaf aan dat zijn fonds ‘bij uitzondering’ kon worden ingezet voor de aankoop van tekeningen. Ook zijn er moderne werken te zien, waaronder de experimenten met verschillende druktechnieken van de leermeester van Edgar Degas, Ludovic-Napoléon Lepic (1870) en een werk van Hendrik Werkman (1924).
Sinds 1938 keert het F.G. Waller-Fonds jaarlijks een bedrag uit waarmee de collecties van het Rijksprentenkabinet worden verrijkt. Tot op heden dankt het museum aan Wallers vrijgevigheid ruim 55.000 werken.
Hoogtepunten van Italiaanse tekeningen in het Rijksmuseum
Prentenkabinetten – t/m 23 november 2020
Werken van de grootste Italiaanse kunstenaars als Rafaël, Michelangelo, Carracci, Barocci, Canaletto, Tiepolo en Piranesi zijn nu te zien in het Rijksmuseum. Het gaat om tekeningen uit de collectie van het Rijksprentenkabinet. Heel bijzonder is de tekening van Rafaël uit 1519-20. In 2020 is 500 jaar geleden dat deze meester van de Italiaanse renaissance overleed.
De tekening van Rafaël toont zijn talent om met enkele lijnen een figuur neer te zetten. Met fijne arceringen werkt hij de schaduwpartijen op haar arm en schouderblad uit. Het is een studie voor een van de prominente figuren in zijn laatste en meest beroemde schilderij De Transfiguratie, dat te zien is in de Vaticaanse Musea. Het was bijna voltooid toen Rafael plotseling overleed. Hij werd onder het schilderij in zijn atelier opgebaard.
Van Michelangelo Buonarroti is een ontwerp te zien voor een ruiterstandbeeld van Hendrik II van Frankrijk. Hij concentreerde zich in deze tekening op het monumentale voetstuk. Het beeld werd in 1559 bij Michelangelo besteld door Catharina de Medici voor haar gestorven echtgenoot. Het werd nooit uitgevoerd omdat Michelangelo overleed. In de vijf prentenkabinetten zijn verder tekeningen te zien van Rafaëls leerlingen Perino del Vaga en Giulio Romano, maar ook tekeningen van Piranesi en Canaletto.
De tekeningen uit de 16e-18e eeuw zijn grotendeels te danken aan I.Q van Regteren Altena. Het zijn aankopen tijdens zijn directeurschap en schenkingen annex verkoop uit zijn particuliere collectie. Ook worden nu vrijwel voor het eerst tekeningen getoond uit de Italiaanse neoclassicistische school die na 2004 zijn aangekocht met steun van het echtpaar Van Hulsen-0gnibeni. Daarbij is ook een aantal grote tekeningen, die voorbereidingen zijn voor schilderijen. Italiaanse werken uit de periode ca. 1790-1825 zijn verder in Nederland nergens vertegenwoordigd.
